Let op: vallende takken bij droog en warm weer

Wist u dat takken ook zonder storm kunnen afbreken? Door langdurige hitte en droogte kunnen bomen onverwacht zware takken verliezen. Dit fenomeen staat bekend als het "Plotseling vallende takken"-syndroom (in het Engels: sudden branch drop).

Foto's: Gevallen takken

Wat is het precies?

Tijdens warme en droge periodes kunnen bomen onder stress komen te staan. Door hittestress ontstaan er spanningen in het hout, waardoor takken plotseling kunnen afbreken. Dit gebeurt soms zonder waarschuwing, zelfs op windstille dagen. Hoewel het zeldzaam is, neemt het risico toe bij extreme droogte zoals we die nu ervaren.

Hoe ontstaat dit?

Na een nat voorjaar hebben bomen flink kunnen groeien. In de warme periode daarna hebben sommige bomen grote, zware takken met veel blad ontwikkeld. Nu de droogte aanhoudt, raken bomen in ‘waterstress’. De sapstroom vermindert en het hout droogt uit, wat de kans op het afbreken van takken vergroot. De exacte oorzaak is nog niet volledig bekend, maar deskundigen vermoeden dat het te maken heeft met een combinatie van uitdroging, sapstroomverstoring en interne spanningen in het hout.

Hoe vaak komt het voor?

Het syndroom werd voor het eerst breed onder de aandacht gebracht in 2012, toen een tragisch incident in Engeland plaatsvond waarbij een wandelaar om het leven kwam door een vallende tak. Gelukkig blijft het een zeldzaam verschijnsel. Bepaalde boomsoorten zoals de es, populier en eik (vooral als die veel eikels dragen) zijn iets gevoeliger.

Wat kunt u doen?

Er is geen reden tot paniek of om bomen preventief te snoeien of te kappen. Bomen zijn juist essentieel in tijden van klimaatverandering. Blijf vooral genieten van de natuur en zoek gerust de schaduw op tijdens een wandeling. Wel is het verstandig om op warme dagen extra alert te zijn in de buurt van grote bomen, zeker als u onder een boom wilt gaan zitten of parkeren.

Langetermijneffecten van droogte

Bomen passen zich aan door bijvoorbeeld eerder hun bladeren te laten vallen, zoals we in eerdere zomers al zagen. Dit helpt hen overleven, maar betekent ook dat ze minder energie kunnen opslaan voor het volgende groeiseizoen. Herhaalde droge periodes kunnen bomen structureel verzwakken, waardoor ze vatbaarder worden voor ziekten en plagen. Het veranderende klimaat met steeds extremere weersomstandigheden vormt dus een uitdaging voor onze bomen. Sommige soorten kunnen hier beter mee omgaan dan andere, maar het is belangrijk dat we onze groene omgeving blijven koesteren en beschermen.