Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) bepaalt de manier waarop gemeenten bouwactiviteiten behandelen en toetsen. De taak om de kwaliteit van bouwwerken en de kwaliteit van het toezicht in de bouw te verbeteren ligt bij onafhankelijke, gecertificeerde controleurs. Zij worden ‘kwaliteitborgers’ genoemd. De wet is nu alleen van toepassing op nieuwbouw in de zogenaamde gevolgklasse 1. Dit wordt verderop in de tekst toegelicht.

Wat houdt de Wkb in?

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) moet zorgen voor:

  • Nog betere, veiligere en sterkere bouwwerken;
  • Beter toezicht;
  • Een sterkere positie voor de opdrachtgever;
  • Een evenwichtigere relatie tussen de opdrachtgever en de bouwende partijen.
Wat is er veranderd?

Kwaliteitsborgers

Voor de invoering van de Omgevingswet controleerde de gemeente of bouwwerken voldeden aan de bouwtechnische voorschriften. Na de invoering is deze taak verschoven naar kwaliteitsborgers. De gemeente blijft betrokken bij bouwtoezicht, maar op afstand.

Eigenlijk zoals bij een voetbalwedstrijd. De private kwaliteitsborger is de scheidsrechter op het veld, de gemeente is de VAR: de Video Assistant Referee. Dit is een scheidsrechter die buiten het veld werkt. Hij helpt de scheidsrechter op het veld bij het nemen van beslissingen tijdens de wedstrijd. Dit doet hij door gebruik te maken van camerabeelden uit het stadion.

Kwaliteitsborgers zijn onafhankelijke, gecertificeerde bouwkundig experts. De kwaliteitsborger kijkt mee vanaf het begin van het plan tot aan de oplevering en controleert alle technische regels en kwaliteitseisen, precies op het moment dat het nodig is. Opdrachtgevers van bouwprojecten huren de kwaliteitsborger zelf in.

Het inschakelen van een kwaliteitsborger brengt kosten met zich mee. U vindt een kwaliteitsborger via het register op de website van Vereniging Kwaliteitsborging Nederland. Uw aannemer of architect kan u hier ook bij helpen. 

Oplevering van bouwwerk

Bij de oplevering van het bouwwerk moet de aannemer aantonen dat aan de regelgeving is voldaan. Het kan zijn dat een bouwwerk niet gebouwd is volgens de regelgeving en gemaakte afspraken. Opdrachtgevers krijgen onder de Wkb betere mogelijkheden om de aannemer aan te sporen tot herstelwerkzaamheden. Ook moet de aannemer informatie aan de opdrachtgever geven over hoe risico's zijn afgedekt. Dit gaat om risico’s op schade door het niet nakomen van verplichtingen en gebreken na oplevering. 

3 Gevolgklassen

Bouwwerken zijn ingedeeld in gevolgklassen. Na de invoering van de Omgevingswet zijn regels voor kwaliteitsborging van toepassing op bouwactiviteiten die vallen onder gevolgklasse 1. Met 'regels voor kwaliteitsborging' bedoelen we de regels die te maken hebben met de toetsing op bouwtechnische regels. Die regels gelden alleen voor nieuwbouw (permanent of tijdelijk) en niet voor verbouw. Gevolgklassen 2 en 3 volgen naar verwachting na evaluatie van de regels voor kwaliteitsborging.

Verbouwen in gevolgklasse 1

Lees welke nieuwbouwwerken vallen onder gevolgklasse 1. Bij nieuwbouw in gevolgklasse 1 schakelt u een kwaliteitsborger in. Bijvoorbeeld voor het bouwen van:

  • Een (vrijstaande) woning
  • Een fiets- of voetgangersbrug
  • Een recreatiewoning
  • Een bedrijfshal met maximaal twee verdiepingen

Hierop zijn er uitzonderingen, zoals monumenten en bedrijfspanden voor meer dan 150 personen.

Verbouw valt (nog) niet onder gevolgklasse 1

Het deel van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) over Omgevingswetregels geldt momenteel alleen voor nieuwe bouwwerken in gevolgklasse 1. En dus niet voor te verbouwen bouwwerken. Ook op 1 januari 2025 zal dat deel van de Wkb niet gelden voor verbouw. Wanneer dat wel zal gaan gelden voor verbouw is momenteel niet bekend.

Gevolgklasse 2 en 3

Voor overige bouwplannen, die onder gevolgklasse 2 en 3 vallen, verandert nog niets. De gemeente blijft daarvoor de bouwtechnische toets nog zelf uitvoeren. Onder gevolgklasse 2 en 3 vallen bijvoorbeeld de bouw van appartementen, scholen, winkelcentra, stationsgebouwen en fabrieken.

Meer informatie